Kaat & Tijhuis Orgelmakers

2005 Apeldoorn "De Hofstad"

Foto: Kaat & Tijhuis

Een fotoreportage van de bouw van dit instrument is te bekijken op Webshots.

De Hofstadgemeente is het resultaat van het samengaan van drie protestantse gemeenten in Apeldoorn-Zuid.
Vanaf het begin was duidelijk dat de gemeente bij een pijporgel wilde zingen.
Twee van de drie gemeenten waaruit ‘de Hofstad’ ontstond (Pauluskerk en Zuiderkerk) lieten een orgel achter waarvan een groot deel van het pijpwerk geschikt was om in het nieuwe orgel te gebruiken. Zo is ook het orgel een samensmelting geworden van twee gemeenten, hoe symbolisch!

Rond 2001 werden de eerste plannen gesmeed voor een nieuw orgel met gebruikmaking van het beschikbare pijpwerk. Het orgel kreeg van de kerkarchitect een prominente ruimte toebedeeld, boven in de kerk. De orgelcommissie van ‘de Hofstad’ benoemde Hans Kriek als adviseur bij dit omvangrijke project. Uiteindelijk kreeg de firma Kaat en Tijhuis in 2002 opdracht voor het nieuwe instrument. Aanvankelijk was het de bedoeling een orgel te bouwen met 21 registers. Uiteindelijk werden het 30 stemmen, inclusief een reservering op het pedaal. Omdat de bouw samenviel met het
25-jarig bestaan van Kaat en Tijhuis zijn de laatste 6 registers door de orgelmakers op eigen kosten toegevoegd.

Opzet van de orgelmakers was om een romantisch orgel te maken met een duidelijk gezicht.
Het instrument heeft een dispositie gekregen die ge�nt is op de 19e-eeuwse orgelbouw, verdeeld over hoofdwerk, zwelwerk en pedaal. In overleg met de architect hebben de orgelmakers een kast ontworpen die aansluiting vindt bij orgels uit de genoemde periode, en goed harmonieert met de strakke vormgeving van de nieuwe kerk. Kastwerk, mechanieken, klavieren en laden zijn gemaakt van Duits eiken, het stellingwerk van lariks en de ventielen van ceder. Bakstukken, registerknoppen en boventoetsen zijn van ebbenhout. Alle onderdelen zijn in eigen huis gemaakt, inclusief het benen toetsbeleg.

Het pijpwerk is aangepast aan het mensuur- en klankbeeld dat de orgelmakers voor ogen hadden. Alle aanpassingen aan het bestaande pijpwerk, inclusief het bijmaken van ontbrekende pijpen en het vervangen van kernen, zijn in eigen huis uitgevoerd, met uitzondering van het frontpijpwerk. Een aantal registers is elders aangekocht, waaronder een Trompet 8’ met Franse kelen van de Woerdense orgelmaker Mart Vermeulen, een Hobo 8’ waarin bekers van Maarschalkerweerd zijn verwerkt, afkomstig uit een rooms-katholieke kerk in Groningen en ook met Franse kelen, en een Bazuin 16’ met houten bekers op volle lengte, afkomstig uit een Noorse kerk.

De bouwers wilden een instrument dat meer zou zijn dan alleen een stevige stimulans voor de Apeldoornse gemeentezang.
Het resultaat is een kleurrijk en (draag)krachtig orgel waarop muziek uit de 19e eeuw uitstekend tot z’n recht komt. En, zoals Dick Sanderman opmerkt: “Wie zorgvuldig registreert, kan op dit orgel ook muziek uit andere stijlperiodes kwijt.”
Zo beschikt “De Hofstad’ nu over een vorstelijk instrument.

Dispositie:

Koppels:
Hoofdwerk aan Zwelwerk
Pedaal aan Hoofdwerk
Pedaal aan Zwelwerk

Stemming : Gelijkzwevend
Toonhoogte : 440 Hz

Foto: Janco Schout

Foto: Janco Schout